Ngã ba Hạc Trì nổi danh là vùng sông nước hữu tình, sơn thanh thủy tú; là nơi "đất lành chim đậu", "sơn chầu thủy tụ". "Khí thiêng sông núi" đã tạo nên thế "Tiến khả dĩ công, thoái khả dĩ thủ cho quân ta". Trải qua bề dày lịch sử dân tộc đấu tranh chống xâm lược, trong những cuộc giao tranh lớn và kéo dài ấy, không có cuộc đấu tranh chống xâm lược ngoại bang nào mà người dân Bạch Hạc không đóng góp sức người, sức của, tiêu biểu thời kỳ Hai Bà Trưng xuất hiện nữ tướng Nàng Nội, thời Trần xuất hiện tướng Lân Hổ...
Từ lâu đời, nơi đây hình thành khu di tích đền chùa Tam Giang tọa lạc trên vị trí tuyệt đẹp được người xưa chọn phương cắm hướng ngay trên bãi sa bồi của hợp điểm Tam Giang. Ðền Tam Giang Bạch Hạc thờ Cao quan Ðại Vương, húy là Thổ Lệnh và Thạch Khanh đã có công tìm phương thuốc quý chữa trị bệnh tật cho muôn dân, khi mất lại rất linh ứng giúp cho các tướng lĩnh đánh giặc ngoại xâm giữ nước. Thời Trần, Trần Hưng Ðạo khi đánh giặc được Thổ Lệnh - Thạch Khanh ngầm theo giúp, Trần Hưng Ðạo đã gia phong làm Hộ quốc bảo dân Ðại Vương và cho trang Bạch Hạc cùng nhiều địa phương khác đời đời thừa tự. Tại bến sông Bạch Hạc, Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật đã luyện chiến thuyền, đánh đuổi giặc Nguyên Mông, có công với nước, với làng nên được cấp điền trạch nơi Bạch Hạc làm thái ấp. Nhân dân trân trọng vị vương hầu có nhiều công trạng này nên đã tạc tượng tôn thờ cạnh Thánh Hạc - Thổ Lệnh Ðại Vương.
Ðền chùa Tam Giang với cảnh trên đền dưới bến, trên bến dưới thuyền, đời sống sông nước giữ vai trò chủ đạo của cư dân vùng này và con thuyền trở thành phương tiện vô cùng quan trọng trong cuộc sống của họ. Nơi đây đã từng diễn ra nhiều cuộc tập luyện quân thủy của Hai Bà Trưng, tiền Lê, Trần Nhật Duật... và cũng từ lâu đời nơi đây đã hình thành lễ hội bơi chải độc đáo. Không khí cuộc đua bơi chải thật tưng bừng náo nhiệt, âm vang cả một khúc sông, với hình ảnh dưới sông là các thuyền chải vang vọng tiếng trống, tiếng chiêng, các sắc mầu ngày hội lộng lẫy, thuyền chải lướt nhanh, các tay chèo đều tăm tắp; trên bờ náo nhiệt tưng bừng tiếng reo hò, tiếng trống cổ động của khắp nơi hội tụ về…
Hiện, bơi chải truyền thống Bạch Hạc được khôi phục, phát triển trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương và trở thành nét đẹp văn hóa truyền thống nhằm tưởng nhớ công lao của các bậc tiền nhân, trở thành cuộc đua của các giáp nhân kỳ tiệc làng gắn với lễ thức cầu mùa màng của các làng xã dọc hai bên bờ sông Hồng, sông Lô thể hiện tinh thần thượng võ, đoàn kết của một vùng quê với những con người quanh năm gắn bó với sông nước.
