Nhà văn Hiền Trang: “Biết thưởng thức cuộc sống là đích đến của đời tôi”

Quán bar trong bụng cá voi là tác phẩm thứ tám của nhà văn Hiền Trang, chứa đựng nhiều tự sự về nghề viết và là “cuốn sách cuối cùng trong năm tháng đôi mươi”, để bắt đầu giai đoạn sáng tác chậm rãi hơn của Hiền Trang. Nhân dịp này Báo Phụ nữ TPHCM đã có cuộc trò chuyện với cô về những câu chuyện “phía sau” tác phẩm.

Phóng viên: Được biết, chị đã hoàn thành bản thảo Quán bar trong bụng cá voi (Nhã Nam và Nhà xuất bản Văn học vừa ấn hành) khi đang học chương trình lưu trú International Writing Program, tại thành phố Iowa (Mỹ). Việc viết văn nơi xứ người đã mang lại cho chị những trải nghiệm mới mẻ như thế nào?

Nhà văn Hiền Trang: Đó là khoảng thời gian yên tĩnh hiếm hoi trong đời khi tôi gần như không phải làm gì khác ngoài viết văn. Mỗi ngày, tôi đều dậy sớm và tìm một không gian để viết. Có lúc ngồi bên bờ sông, khi trong thư viện nhìn ra rừng thu hoặc ở quán cà phê. Sự yên tĩnh ấy trả tôi về với chính mình. Đây là cuốn sách mà quá trình viết cho tôi cảm giác tự do, khoáng đạt nhất, nhưng đồng thời cũng đặt cho tôi nhiều câu hỏi về ý nghĩa những gì mình đã làm bao lâu nay; rằng ngoài nghệ thuật, tôi có thể viết về những chủ đề khác hơn, thực tế hơn không.

* Vậy tác phẩm “kết thúc chương 1” này sẽ khác biệt so với những sáng tác trước đây của chị?

- Tác phẩm này giống như một ngưỡng cửa, từ biệt tuổi hồn nhiên và mở ra một hành trình sáng tác mới. Các nhân vật không thể chìm đắm mãi vào thế giới của riêng mình mà còn phải là người quan sát sự thay đổi của thế giới xung quanh và tương tác với những thay đổi ấy.

Ngày trước, khi sáng tác, tôi luôn tâm niệm những gì mình viết ra phải được chăm chút bằng một sự cầu kỳ về diễn đạt. Nhưng với tác phẩm này, lần đầu tiên, tôi thả lỏng bản thân. Khi đọc lại, tôi nhận ra mình đã viết một bản thảo hài hước, bông lơn, ít nhất là nửa đầu, với bầu không khí tưng tửng, rất khác với không khí u buồn, mơ mộng trong những tác phẩm trước đây.

* Quán bar trong bụng cá voi có cách tiếp cận khá thú vị và độc đáo. Ý tưởng đã đến với chị như thế nào?

- Ban đầu, đó là tên truyện ngắn tôi viết để gửi in trong một tuyển tập. Nhưng viết xong tôi vẫn cảm thấy chưa đủ. Bối cảnh quán bar kỳ lạ ấy vẫn có thể là nơi diễn ra nhiều điều hơn nữa, ví dụ một cộng đồng những nhà văn không được thừa nhận một cách chính thống, không được đón đọc một cách rộng rãi. Thêm một ý tưởng nữa đến từ mối quan tâm từ lâu của tôi: mối quan hệ giữa con người và tự nhiên, những thảm họa tận thế và cách chúng ta thường truyền thông về nó. Cuốn sách, vì vậy được mở đầu là một câu chuyện về thảm họa biển, về sự mâu thuẫn giữa sáng tạo và kiểm duyệt. Nhưng càng về sau thì nó hé lộ ra là một câu chuyện về gia đình và có phần được lấy cảm hứng từ chính gia đình tôi.

* Đọc Quán bar trong bụng cá voi dễ khiến người ta liên tưởng tới một số văn hào trên thế giới, trong đó có
Murakami Haruki...

- Trong tập tiểu luận về nghệ thuật Tại sao ta yêu..., tôi đã đặt chương “Tại sao ta yêu Murakami?” đầu tiên là có lý do. Tác phẩm của ông luôn hiện diện vào những khoảnh khắc đáng nhớ trong đời tôi.

Ngoài việc là một nhà văn xuất sắc, Murakami trong mắt tôi là một người biết thưởng thức cuộc sống, một người có gu, yêu âm nhạc, yêu phim ảnh, một người bền bỉ với những đam mê của mình và có niềm tin vào con người, vào thế giới. Có lẽ “biết thưởng thức cuộc sống” cũng là đích đến lớn lao hơn trong đời tôi.

* Sau Quán bar trong bụng cá voi, “giai đoạn sáng tác mới” của Hiền Trang có thể được hình dung như thế nào?

- Tôi muốn bắt đầu một giai đoạn sáng tác mới chậm rãi hơn và hành xác hơn (cười). Bản thảo tôi đang viết là tiểu thuyết lịch sử. Đây là thực hành rất khác với những gì tôi đã làm đến thời điểm này.

* Cảm ơn Hiền Trang.

Thành Vinh (thực hiện)

Nguồn PNO