Làng cổ Cự Đà

Đỗ Linh - Hoàng Thắng
Cách trung tâm Hà Nội khoảng 20 km về phía Tây, làng Cự Đà thuộc xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội, một trong những ngôi làng cổ còn giữ nguyên nét truyền thống từ xa xưa.

Nằm bên bờ dòng sông Nhuệ yên bình, làng Cự Đà mang đậm dấu ấn của làng quê Bắc Bộ Việt Nam với những mái đình, cổng làng, cây đa, đặc biệt là lối kiến trúc kiểu Pháp còn sắc nét. Các cụ trong làng kể rằng, ngôi làng đã tồn tại từ hàng trăm năm, với thế đất rất hợp phong thủy: "Nhất cận thị, nhị cận giang" (giáp tỉnh lỵ Hà Đông cũ và gần Kẻ Chợ, Hà Nội sầm uất). Người các nơi buôn bán thóc gạo, vải vóc... thường qua lại Cự Đà biến nơi đây trở thành trung tâm giao thương, chuyên cung cấp hàng hóa cho cả vùng đất rộng lớn Thăng Long - Hà Nội.

Không ít người Cự Đà làm ăn phát đạt và trở thành những “Cự phú”. Dân làng đi khắp mọi miền đất nước làm ăn hay ra nước ngoài sinh cơ lập nghiệp, khi mở cửa hàng, cửa hiệu đều lấy tên có chữ “Cự” làm thương hiệu. Cự Đà còn gìn giữ được hàng trăm ngôi nhà cổ thuần Việt.

Kết cấu ngôi nhà chủ yếu được làm bằng gỗ quý. Kỹ thuật điêu khắc trên xà nhà, cột nhà đã đạt đến mức tinh xảo với đường nét mềm mại, sinh động. Mái nhà lợp bằng ngói âm dương, tường nhà bằng gỗ. Ngôi nhà về mùa đông ấm áp, sang mùa hè lại mát mẻ.

Đến Cự Đà, không chỉ được tìm hiểu khám phá những nét cổ kính của ngôi làng cổ mà du khách còn có dịp tận mắt chứng kiến khung cảnh sản xuất nhộn nhịp và hương vị đặc trưng của miến và tương, một sản phẩm truyền thống của làng Cự.

Hội tụ nhiều thế mạnh về mặt di tích, lại là một làng nghề truyền thống lâu đời, Cự Đà đã nhanh chóng trở thành địa điểm du lịch, khám phá lý tưởng…

Đỗ Linh - Hoàng Thắng